Mùa Đông Bắt Đầu Từ Tháng Mấy, Kết Thúc Lúc Nào Ở Việt Nam?

Khi những đợt không khí lạnh đầu mùa ngày càng trở nên thất thường, câu hỏi mùa đông bắt đầu từ tháng mấy không còn mang tính lý thuyết địa lý. Nó trở thành vấn đề thực tế ảnh hưởng trực tiếp đến kế hoạch sản xuất nông nghiệp, nhu cầu tiêu thụ năng lượng và cả chiến lược ứng phó với dịch bệnh theo mùa. Xem bài viết dưới đây để hiểu hơn về mùa đông ở Việt Nam và các châu lục khác. 

Mùa đông bắt đầu từ tháng mấy?

Thời điểm bắt đầu của mùa đông không thống nhất trên toàn thế giới mà phụ thuộc vào phương pháp phân loại mùa được sử dụng.

Thiên văn học

Theo góc độ thiên văn học, các mùa được xác định dựa trên vị trí của Trái Đất so với mặt trời.

• Thời điểm bắt đầu: Khoảng ngày 21 hoặc 22 tháng 12 (ngày Đông chí).
• Thời điểm kết thúc: Khoảng ngày 20 hoặc 21 tháng 3 (ngày Xuân phân).
• Đặc điểm: Đây là khoảng thời gian mà Bán cầu Bắc nghiêng xa mặt trời nhất, dẫn đến ngày ngắn nhất và đêm dài nhất trong năm.

Mùa đông ở các khu vực trên thế giới bắt đầu không giống nhau

Theo khí tượng học

Khí tượng học sử dụng các chu kỳ nhiệt độ hàng năm, phân chia các mùa thành các khoảng thời gian ba tháng để dễ dàng thống kê và dự báo khí hậu.

• Thời điểm bắt đầu: Ngày 1 tháng 12.
• Thời điểm kết thúc: Ngày 28 (hoặc 29) tháng 2.
• Đặc điểm: Mùa đông khí tượng bao gồm ba tháng lạnh nhất trong năm ở Bán cầu Bắc (tháng 12, tháng 1, tháng 2).

Theo lịch Trung Quốc

Lịch truyền thống phương Đông hay còn gọi là lịch tiết khí, định nghĩa các mùa sớm hơn nhiều so với lịch hiện đại và thiên văn học. Mùa đông thường được cảm nhận và quy ước theo Âm lịch.

• Mùa đông thường được tính từ tháng 10 đến tháng 12 Âm lịch, tương ứng với khoảng tháng 11 đến tháng 1 – 2 Dương lịch.
• Thời điểm bắt đầu se lạnh rõ rệt thường được coi là tháng 10 Âm lịch (tiết Lập Đông, khoảng đầu tháng 11 Dương lịch).

Lịch truyền thống thường diễn ra sớm hơn so với lịch hiện đại hay thiên văn học

Mùa đông bắt đầu từ tháng mấy ở Việt Nam?

Do đặc thù khí hậu nhiệt đới gió mùa, mùa đông ở Việt Nam chỉ thực sự rõ rệt ở miền Bắc. Thời gian mùa đông thường được tính theo khí tượng học và cảm nhận thực tế:

• Miền Bắc: Mùa đông thường bắt đầu khi có đợt gió mùa Đông Bắc đầu tiên tràn về, thường từ cuối tháng 10 đến tháng 11 Dương lịch và kéo dài đến khoảng tháng 3 năm sau.
• Miền Trung và miền Nam: Hầu như không có mùa đông theo đúng nghĩa với thời tiết lạnh giá. Miền Trung có mùa mưa lạnh vào cuối năm, còn miền Nam chỉ có mùa khô với thời tiết mát mẻ hơn, không lạnh.

Mùa đông bắt đầu từ tháng mấy ở các châu lục khác?

Do sự phân chia thành hai bán cầu, thời điểm mùa đông diễn ra ở Bán cầu Bắc và Bán cầu Nam là hoàn toàn trái ngược nhau. Sự khác biệt về mùa đông ở các khu vực:

Bán cầu Bắc (châu Âu, Bắc Mỹ, châu Á):

• Mùa đông thiên văn từ tháng 12 – tháng 3.
• Mùa đông khí tượng từ tháng 12 – tháng 2.

Bán cầu Nam (Úc, Nam Mỹ, châu Phi):

• Mùa đông thiên văn khoảng ngày 20 hoặc 21 tháng 6 (ngày Hạ chí ở Bán cầu Bắc).
• Mùa đông khí tượng bắt đầu từ tháng 6 – tháng 8 (tháng lạnh nhất).

Mùa đông ở 2 bán cầu hoàn toàn trái ngược nhau

Các câu hỏi liên quan khác

Dưới đây là giải đáp cho một số thắc mắc phổ biến về sự chuyển mùa.

• Mùa đông bắt đầu từ tháng mấy kết thúc vào tháng mấy? Theo thiên văn học, mùa đông bắt đầu từ tháng 12 (Đông chí) và kết thúc vào tháng 3 (Xuân phân). Theo khí tượng học, mùa đông bắt đầu từ tháng 12 và kết thúc vào cuối tháng 2.
• Mùa đông bắt đầu từ tháng mấy 2025? Mùa đông khí tượng năm nay bắt đầu từ ngày 1 tháng 12 năm 2025. Còn trong thiên văn, mùa đông bắt đầu từ ngày 21 hoặc 22 tháng 12 năm 2025.
• Mùa hè ở việt nam bắt đầu từ tháng mấy? Mùa hè ở Việt Nam thường bắt đầu từ khoảng tháng 5 và kéo dài đến hết tháng 8 (mùa nóng và mưa nhiều).
• Mùa thu đông bắt đầu từ tháng mấy? Thu đông là một cách gọi ghép giữa hai mùa. Ở miền Bắc Việt Nam, mùa thu thường bắt đầu từ tháng 9 và chính thức bước vào mùa đông lạnh từ cuối tháng 11 hoặc tháng 12.

Việc xác định mùa đông bắt đầu từ tháng mấy phụ thuộc vào góc nhìn khoa học hay truyền thống. Tuy nhiên, dù theo định nghĩa nào, sự thay đổi về nhiệt độ và thời tiết đều báo hiệu mùa lạnh đã đến, kéo theo nhu cầu chuẩn bị về sinh hoạt và sản xuất. Hiểu rõ các định nghĩa này giúp chúng ta có cái nhìn toàn diện hơn về sự vận động phức tạp của khí hậu toàn cầu và sự phân mùa tại Việt Nam.